Expositie RTM ontsluit Hoeksche Waard  6-11-2024  door Dirk-Jan List

De Rotterdamsche Tramweg Maatschappij – kortweg RTM genoemd – speelde een belangrijke rol in de ontsluiting van de Hoeksche Waard. Vanaf 1898 was het eiland vanaf Rotterdam bereikbaar en visa versa. Veel mensen uit de Hoeksche Waard werkten bij de RTM. In Numansdorp verhuurde de RTM zelfs acht bedrijfswoningen. Gelegen aan de molendijk, waar ook de tram langs reed.

Hier woonde Johannes ’t Jong. Geboren in 1892. De naam spreek je uit als ‘tjong’, wat heel Chinees overkomt. Maar toch niet zo is. Johannes was als machinist werkzaam bij de RTM. Hij trad hier in dienst in 1919. Twee van zijn zonen volgden in zijn voetsporen. Jan (geboren in 1920) werkte achtereenvolgend als voorloper, stoker en uiteindelijk ook als machinist. De voorlopers gingen vooruit aan de locomotief. Het was hun taak gedurende strenge winters – die had je toen nog – de wissels te ontdooien. Ook hadden zij speciale oliekannen voor het onderhoud aan de rails.

Broer Wim (Willem, geboren in 1923) was eveneens machinist op de RTM. Maar zijn levensloop verliep iets minder rooskleurig. Wim reed in 1943 op het eiland toen de tram werd geraakt door Engels geschut. Dit gebeurde bij de Zomp, Numansdorp. Wim was niet op slag dood, maar overleed helaas wel zes weken later aan zijn verwondingen. Uit dit familieverhaal blijk hoe zeer de levens in de Hoeksche Waard verbonden waren met de RTM.

Maar terug naar een stukje geschiedenis. Vanaf 1898 werden er vanuit de Blaaksedijk drie lijnen aangelegd: 1. naar Numansdorp haven en Zuid-Beijerland, 2. naar Strijen haven en naar 3. Oud-Beijerland en Goudswaard. In de beginjaren reden er uitsluitend stoomtrams. Maar gedurende de eerste jaren van het traject naar Strijen reed hier een omnibus. Een omnibus heeft veel weg van een paardentram, maar deze koetsen reden niet over rails. In Museum Hoeksche Waard staat wel een fraai model van de omnibus naar Strijen.

Aanvankelijk was de RTM er voornamelijk voor goederen vervoer. Personenvervoer was behoorlijk prijzig. Maar er zijn voldoende verhalen bekend van moeders met kinderen die met de RTM naar Rotterdam reisden om nieuwe kleding te kopen. Een hele belevenis. De kinderen van toen zijn nu mensen op leeftijd. Maar de tocht was goed voor een blijvende herinnering. In 1956 stopte de RTM op het eiland met personenvervoer en in 1957 met goederen vervoer.

Tegenwoordig is Rotterdams gemakkelijk te bereiken met de bussen van Connexxion. Deze tentoonstelling is een samenwerkingsverband tussen Museum HW, gemeente HW, RTM Trammuseum Ouddorp, Connexxion en particuliere bruikleengevers.

Van 16 november 2024 tot en met 16 maart 2025 is in Museum Hoeksche Waard de tentoonstelling “RTM, Op reis met de tram” te zien. Foto’s, modellen, uniformen en andere attributen vertellen het verhaal van de ontsluiting van het eiland door de RTM.