A. van der Griend, Timmerman van vele markten thuis  door Dirk-Jan List

Gelukkig is het Museum Hoeksche Waard weer open. Om dit te vieren is het museum tot en met zondag 6 februari gratis te bezoeken.

In de column van januari vertelden we over de arrensleden in de collectie van het museum. De arrentikker van de meester timmerman Arie van der Griend uit Puttershoek kwam toen ter sprake. Naar aanleiding van deze column kreeg het museum verschillende op- en aanmerkingen.

In deze column wil ik graag nader ingaan op Arie. Wie was deze Arie, en wat deed hij zoal? Hij was timmerman, zelfs meester timmerman. En hij maakte arrentikkers en schaatsen. Maar weten we ook hoe hij eruit zag? En zijn werkplaats? Jazeker! In de fotocollectie van het museum zit een interessante ansichtkaart van de wagenmakers werkplaats van A. van der Griend. Arie maakte dus ook nog eens wagens. Hij was dus van alle markten thuis. Op de foto van de werkplaats staan drie mannen. Van links naar rechts zien we C. Naaktgeboren (1851), A. van der Griend (1846) en A. van Vliet (1898). Deze mannen poseren bij verschillende arrentikkers. Dit zijn arrensleden waarbij de menner achter het bakje op een soort zadeltje zit. In 1892 ontving Van der Griend een eervolle vermelding voor zijn tikker. Deze foto zal omstreeks 1920 zijn gemaakt.

Ook de schaatsen die Arie maakte waren bijzonder. Het zijn schaatsen van een zeer speciaal type: de IJsselmonder schaats. Dit model werd vervaardigd in de periode 1875-1925 op de Zuid-Hollandse eilanden en waarden. Het is een eigen soort krulschaats. Dit type is een overgangsmodel van de traditionele krulschaats naar het Friese model. De voetstapel (het stuk hout onder de schoenen) is rechthoekig in plaats van vioolvormig. De ijzers hebben een korte krul aan de voorzijde en aan de achterzijde een recht vlak. Bij de dubbele krulschaats – een decoratievere uitvoering van de IJsselmonder schaats – eindigt het ijzer aan de achterzijde in een kleine krul.

In deze tijd werkte Arie voor zijn schaatsen samen met Filippus Stijnis, meestersmid te Hendrik-Ido-Ambacht. Hij verzorgde het houtwerk en Filippus de ijzers. Stijnis merkte zijn ijzers met zijn initialen: de letters “FS”. Arie en Filippus adverteerden samen gedurende de jaren 1887-1888 in het Nieuwsblad van de Hoeksche Waard en IJsselmonde met hun ruime assortiment schaatsen. In de collectie van het museum zitten verschillende oude schaatsen van het IJsselmonder model. In de toekomst zullen we deze schaatsen controleren of zij ook zijn gemerkt met de initialen van Filippus. Want dan weten we dat ze op het eiland in Puttershoek zijn gemaakt.

Foto:

Werkplaats van A. van der Griend (midden) omstreeks 1920.

Collectie Museum Hoeksche Waard / C.L. van Es van der Have