Het eeuwenoude geluid van de klok van Cillaarshoek.    door Janny Roos 

Cillaarshoek mag wel de plek worden genoemd, waar je het dichtst bij de Sint Elisabethsvloed kan komen. In het kerkje daar hangt de klok uit het verdronken dorp Weede, dat ooit lag in de Groote Waard. In Museum Hoeksche Waard herinnert de tentoonstelling Land uit Water daaraan, gewijd aan de Sint Elisabethsvloed, die ruim 600 jaar geleden de Groote Waard overspoelde. In die rampnacht van 18 op 19 november 1421, is vermoedelijk een deel van de bevolking erin geslaagd te vluchten naar de westelijke dijk, de huidige Keizersdijk.

Toen duidelijk werd dat er geen weg terug was naar de Groote Waard, die tot in de zestiende eeuw onbewoonbaar bleef, hebben zij vermoedelijk in Cillaarshoek een nieuw bestaan opgebouwd, compleet met kerk. Een aantal van de meest onverschrokkenen onder hen heeft het blijkbaar aangedurft de zompige vroegere woonomgeving in te trekken om de klok mee te nemen naar Cillaarshoek. Hij hangt daar nog steeds en klinkt vermoedelijk niet veel anders dan in die nacht in 1421, toen hij ongetwijfeld zal hebben geluid om de bewoners te waarschuwen.De ondergang van de Groote Waard wordt beschouwd als het begin van de Hoeksche Waard; enkele jaren later werd begonnen met de inpoldering van het Het Oude Land van Strijen.

De waard deed zijn naam eer aan: hij was 48 kilometer lang en 15 kilometer breed. Hij stamt uit plm. 1270, toen de dam bij Maasdam werd voltooid, waardoor een aantal al bestaande waarden tot één geheel werd gesmeed. Hij liep van Strijen in het westen tot Werkendam in het oosten en van Dordrecht in het Noorden tot Geertruidenberg in het zuiden. Holland en Brabant lagen aan elkaar vast. Het Hollands Diep is ontstaan door de Sint Elisabethsvloed. Beide steden hadden stevige stadsmuren en hebben de vloed doorstaan, in tegenstelling tot vrijwel alle dorpen die in de waard lagen. Er zijn veel mensen verdronken, naar schatting in de orde van grootte van 2000.

Niet alleen in het museum wordt de Sint Elisabethsvloed herdacht. Op 11, 12, 17, 18, 19, 24, 25 en 26 maart wordt in De Poort in Oud-Beijerland het theaterspektakel Momentum gespeeld door Hoekschewaardse acteurs, dansers en zangers. Ook hier speelt de Sint Elisabethsvloed een hoofdrol. De voorstelling gaat tevens over vrijheid (n.a.v. 75 Jaar Vrijheid, vorig jaar, uitgesteld wegens corona). Het stuk speelt in 1421, maar ook in 1944, het jaar waarin een groot deel van de toen onvrije Hoeksche Waard onder water stond wegens inundatie door de Duitsers. Tot slot gaan we naar het jaar 2071, waarin het laaggelegen deel van het land onder water staat. Dat had voorkomen moeten worden door een groot waterproject, dat helaas nooit is voltooid. Een schrikwekkend beeld, een waarschuwing?
De expositie Land uit Water is te zien tot en met 25 september 2022. Het is mogelijk een combiticket aan te schaffen voor de tentoonstelling en een voorstelling van Momentum via www.momentumhoekschewaard.nl

Foto:

@Wilma Kapoen