2023-01-11  Verhalen uit eigen bodem  door Dirk-Jan List

Verhalen uit eigen bodem                                                              

Bij het ontstaan van de Hoeksche Waard gaan we uit van de Sint-Elisabethsvloed in 1421. In dit jaar kwam er een einde aan de Groote Waard en verdween veel land onder water. In de eeuwen erna werden steeds meer stukken land ingepolderd. Zo ontstond de huidige Hoeksche Waard en het typerende landschap met zijn dijken, dijkdorpen en kreken.

Maar de bewoning van het gebied gaat veel verder terug. Hoe ver terug weten we dankzij de archeologische vondsten van het eiland. Stichting Archeologie Hoeksche Waard (SAHW) speelt hierin een belangrijke rol. De bijzondere bodemvondsten uit de Hoeksche Waard vertellen hun eigen, unieke verhalen.

De oudste vondsten dateren uit de Jonge Steentijd. Zij zijn gevonden bij Puttershoek. Hier woonden de eerste boeren van het eiland. De resten uit de Midden-Bronstijd zijn gevonden bij Mijnsheerenland. De opgravingen bij Westmaas tonen aan dat de boeren in de IJzertijd ook aan zoutwinning deden. Zout was moeilijk te winnen en daarom een uitstekend ruilmiddel.

Maar deze omgeving kwam ook onder invloed te staan van de oude Romeinen. De archeologen vonden bij Maasdam, Westmaas en Mijnsheerenland voorwerpen die getuigen van een luxueus leven. Sommige huizen waren voorzien van dakpannen en centrale verwarming. De zogenaamde artsendoos – een grafgift – laat zien dat de Romeinen ook hun medische kennis hebben overgedragen.

Uit de vroege Middeleeuwen ontbreken vondsten, maar uit de Hoge en Late Middeleeuwen zijn des te meer voorwerpen gevonden. In deze tijd werden bakstenen gebouwen opgetrokken, zoals een kasteel omstreeks 1225 bij Maasdam en een klooster rond 1350 in de Sint-Anthoniepolder. Gedurende de Late Middeleeuwen was Strijen een welvarende en internationaal georiënteerde plaats.

In de eerste helft van de zeventiende eeuw groeide Oud-Beijerland uit tot een welvarende handelsplaats en nam hierin de positie van Strijen over. Uit het begin van de eeuw dateren twee heel bijzondere vondsten: een hoed van bruin vilt en een portefraes (kraagsteun) van ijzerdraad.

Archeologen brachten deze bodemschatten ‘boven water.’ Maar het kan ook anders. Bij recent archeologisch onderzoek in de haven van Strijen bleek dat plastic verpakkingsmateriaal en speelgoed uit de periode 1960-1980 niet vergaat. Een sleutelhanger uit de jaren 60 en een chips zak uit 1974 zijn hiervan stille getuigen.

Veel van deze verhalen zijn terug te vinden in de Canon van de Hoeksche Waard. Maar voor degene die deze geweldige archeologische vondsten met eigen ogen wil aanschouwen, kan dit doen vanaf vrijdag 3 november in ’t Hof van Assendelft, Hofweg 13 te Heinenoord. Dan is de nieuwe en uitgebreide archeologische presentatie van Museum Hoeksche Waard voor het publiek toegankelijk.