Suze Groeneweg 150 jaar      05 maart 2025  door Ruud Bijkerk

Op 4 maart 1875 werd Suze Groeneweg in Strijensas geboren. Zij zou in ons land de meest invloedrijke vrouw worden in de eerste helft van de vorige eeuw. Deze column is een hommage aan haar niet aflatende inzet voor gelijke rechten.

Als dochter van een landarbeider had Suze al snel door dat arbeiders behoorden tot de onderklasse in de samenleving in een tijd van rangen en standen, zeg maar misstanden. In het oude Rome noemde men dit het plebs, vrij vertaald het gepeupel en 50 procent van onze bevolking bestond uit deze groep. Suze kon goed leren en dankzij de geweldige steun van haar moeder mocht zij naar de Rijksnormaalschool in Numansdorp en kreeg met 18 jaar het diploma voor onderwijzeres. Het politieke bewustzijn werd door haar broer ingegeven en zij sloot zich in 1903 aan bij de SDAP, de voorloper van de PVDA. Zij streed voor de minderbedeelden, naast arbeiders zette zij zich ook in voor vrouwen en kinderen, die absoluut geen rechten hadden.

In 1914 kwam zij via een moeilijke stemmingsprocedure in het partijbestuur van de SDAP en nog geen 4 jaar later trad Suze toe tot de Tweede kamer, een bolwerk van 100 en na haar verkiezing 99 mannen. Als eerste vrouw in de 2e Kamer wist zij dat alle ogen op haar waren gericht en dwong onmiddellijk respect af door haar inzet en overtuigingskracht. Suze werd gezien als een volksredenaar, die op een beschaafde manier in een pakkende voordracht haar argumenten onderbouwde en tegenstanders meekreeg. Haar opleiding als onderwijzeres kwam duidelijk van pas. Zij bepleitte het recht op betaalde arbeid voor vrouwen. Ook een wettelijke verlofregeling bij zwangerschap en bevalling en uiteindelijk als onderdeel van de ziektewet. Zij benadrukte het belang van kleuterscholen en de betekenis van beroepsonderwijs. Het vrouwenkiesrecht was ook een van haar speerpunten. Suze was tevens lid van de Provinciale Staten van Zuid-Holland en de Gemeenteraad in Rotterdam. Haar inzet en gedrevenheid waren onnavolgbaar en ze zou in 1937 geridderd worden in de orde van de Nederlandse Leeuw. Haar politieke erfenis is van onschatbare waarde geweest en nog steeds merkbaar.

Als eerbetoon is in het politieke Den Haag een vergaderzaal naar haar vernoemd. In het centrum van Rotterdam bestaat de Suze Groeneweglaan en uiteraard is in Strijensas de Suze Groenewegstraat te vinden. Verder kent ons eiland drie straten met de naam Groeneweg: In Numansdorp, Puttershoek en Westmaas. In het jaar van de vrouw wordt het misschien tijd voor een heus standbeeld. Het Museum Hoeksche Waard heeft in ieder geval aandacht voor haar met speciale vitrines en een video onder bijgaande QR-code. Een absolute aanrader is de expositie “Van schoolbank tot Kamerzetel” samengesteld door de Oudheidkundige vereniging van Strijen iedere zaterdag in museum “het Land van Strijen” in de Kerkstraat 47 te Strijen.